امکان ندارد طرفدار عطر و ادکلن های خوشبو باشید یا قصد خرید عطر و ادکلن را داشته باشید و نام روغن‌های معطر به گوش شما تا به حال نخورده باشد. این روغن‌ها عموما از گیاهان به صورت خاصی استخراج می‌شوند و در موارد مختلفی از جمله رایحه‌درمانی برای بهبود سلامت جسم و ذهن کاربرد دارند. از آنجایی که مدتی است روغن‌های معطر طرفداران بیشتری پیدا کرده، در ادامه خالی از لطف نیست تا نگاهی به روغن‌های معطر و کاربرد آنها در این مقاله داشته باشیم.
روغن معطر چیست؟
همان‌گونه که قبلا هم در مطالب اشاره کردیم روغن‌های معطر از عصاره گیاهان استخراج می‌شوند و در این روغن‌ها شاهد حضور رایحه و طعم گیاهی هستیم که روغن از آن استخراج شده است. به عبارت ساده می‌توان روغن معطر را عصاره درمانی گیاهان دانست و از طرفی روغن های معطر به خودی خود پایه و اساس تشکیل دهنده عطر ها و ادکلن های معروف در دنیا می باشند و بون آن ها پدید آمدن هیچ رایحه ای موثر نیست.
جالب است بدانید که این روغن‌ها اغلب به وسیله فرآیند تقطیر با بخار یا آب استخراج می‌شوند و گاهی اوقات هم از روش‌های مکانیکی مانند فشار سرد را برای استخراج روغن‌های معطر شاهد هستیم. پس از این که روغن معطر استخراج شد، این روغن، با روغن‌های حامل مخلوط و قابل استفاده میشود. روش ساخت روغن معطر، اهمیت زیادی دارد و باید دقت کنید که استخراج این روغن‌ها با روش‌های شیمیایی، روغن معطر خالصی را ایجاد نمی‌کند و کیفیت مناسبی هم ندارد.
کاربرد روغن های معطر
رایج‌ترین کاربرد و اصلی ترین مورد مصرفی روغن‌های معطر، استفاده از این روغن‌ها در رایحه‌درمانی (AromaTherapy)، است. در رایحه‌درمانی، روغن‌های معطر با روش‌های مختلفی توسط فرد استشمام می‌شوند.لازم به ذکر است که روغن‌های معطر، قابل خوردن نیستند، چرا که ترکیبات شیمیایی این روغن‌ها بدن را با روش‌های مختلفی تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد.
بعضی از این روغن‌های معطر، بعد از مالیدن، جذب بدن می‌شوند و روش‌هایی نیز برای جذب بهتر روغن‌های گیاهی وجود دارد که در این بین به گرم‌کردن روغن معطر یا مالیدن روغن به قسمت‌های مختلف بدن می‌توان اشاره کرد.
استشمام رایحه روغن‌های معطر، قسمت‌هایی از «سامانه عصبی احساسی» (Limbic System)، بدن را تحریک می‌کند. این سامانه قسمتی از مغز است که نقش مهمی در احساسات، رفتار، بویایی و حافظه بلندمدت دارد. تاثیرگذاری روغن‌های معطر بر حافظه بلندمدت باعث می شود تا با استشمام بعضی از رایحه‌ها، به یاد خاطره‌های خاصی در گذشته خود بیافتیم. از طرف دیگر سامانه عصبی احساسی، نقش مهمی در کنترل بعضی از رفتارهای فیزیولوژی غیر خودآگاه ما دارد :مانند نفس کشیدن، ضربان قلب و فشار خون. به همین دلیل بعضی‌ها براین باورند که روغن‌های معطر، باعث ایجاد تاثیرات فیزیکی در بعضی از قسمت‌های بدن هم میشود.
روغن های معطر محبوب و پر کاربرد
جالب است بدانید در دنیای عطر و ادکلن بیشتر از 90 رایحه معطر وجود دارد که هرکدام از آن ها بو و خاصیت خاص خود را دارند و استفاده از آن رایحه ها فایده‌های مختلفی به بدن می‌رساند. در ادامه به 10 روغن معطر معروف و بسیار پرکاربرد اشاره می‌کنیم که در نت های اغلب ادکلن های معروف دنیا به کار برده شده اند:
- نعنا فلفلی: برای افزایش انرژی و کمک به هضم غذا کاربرد بسیاری دارد.
- اسطوخودوس: برای کاهش استرس و نگرانی اغلب استفاده میشود.
- چوب‌صندل: این روغن معطر باعث التیام اعصاب و افزایش تمرکز میشود.
- ترنج: باعث کاهش استرس و بهبود انواع عارضههای پوستی مانند اگزما میشود.
- رز: برای بهبود روحیه و کاهش نگرانی استفاده میشود.
- بابونه: بهبود روحیه و التیام و آرامش ذهن.
- یلانگ‌یلانگ: کاربرد در درمان سردرد، حال‌تهوع و عارضههای پوستی.
- درخت‌چای: بهبود عفونت و تقویت دستگاه ایمنی بدن.
- یاسمن: درمان افسردگی، التیام فرایند زایمان و افزایش میل به جنس مخالف.
- لیمو: بهبود عملکرد دستگاه گوارش، افزایش روحیه و درمان سردرد.
فواید و خاصیتهای روغن‌های معطر
به رغم استفاده زیاد از انواع روغن‌های معطر در رایحه‌درمانی، اطلاعات چندان زیادی درخصوص عملکرد این روغن‌های معطر در درمان سایر عارضه‌ها وجود ندارد. اما از آنجایی که نمی‌توان خاصیتهای روغن‌های معطر را به هیچ وجح نادیده گرفت، در ادامه به فایده‌های معروف روغن‌های معطر در درمان عارضههای جسمی و روحی نیز اشاره می‌کنیم.
اولین فایده این روغن های معطر درمان استرس و اضطراب می باشد.
بر اساس گزارش‌های دقیق سازمان های بزرگ روانشناسی در دنیا، چیزی حدود ۴۳ درصد از افراد در دنیا دچار استرس و اضطراب هستند و این افراد از انواع روغن‌های معطر برای درمان استرس خود کمک می‌گیرند. همچنین باید بدانید تحقیقات پزشکی نیز اثربخشی روغن‌های معطر برای کاهش استرس را عملا اثبات کرده است و در بسیاری از این تحقیقات مشخص شده که بعضی از روغن‌های گیاهی در کنار روش‌های سنتی اثربخشی چشمگیری در درمان استرس دارند. از طرف دیگر استفاده از روغن‌های معطر در ماساژ نیز به کاهش استرس کمک شایانی می‌کند.
دومین فایده این روغن های معطر درمان سردرد و میگرن می باشد.
در دهه 90 میلادی بود که، تحقیقاتی برای اثربخشی روغن‌های گیاهی در درمان سردرد و میگرن انجام شد و در این تحقیقات مشخص گردید مالیدن مخلوط نعنا فلفلی و اتانول روی پیشانی بیماران مبتلا به سردرد و میگرن، درد این افراد را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. مدتی پیش نیز تحقیقاتی انجام شد و بر اساس این تحقیقات مشخص گردید مالیدن نعنا فلفلی و روغن اسطوخوددوس روی پوست پیشانی هر شخصی ، کاهش سردرد را برای او به دنبال دارد.
از طرف دیگر متخصصان رایحه‌درمانی، مالیدن ترکیب روغن معطر بابونه و کنجد را روی شقیقه‌ها برای درمان سردرد و میگرن پیشنهاد می‌کنند. جالب است بدانید این روش، درمانی سنتی درمیان تمام اقوام ایرانی برای التیام سردرد به حساب می‌آید.
سومین و مهم ترین فایده روغن های معطر ، درمان بی خوابی می باشد.
قطعا می دانید که استشمام رایحه اسطوخوددوس اثربخشی چشمگیری در خواب عمیق دارد. در یک تحقیق کامل علمی که بر روی 15 نفر به طور هم زمان انجام شده بود، مشخص گردید بیشتر این افراد پس از استشمام بوی اسطوخوددوس، خواب راحت‌تری را تجربه کردند در حالی که همگی در یک شرایط ثابت بوده اند.